Co to jest depresja?
Słowo „depresja” jest pojęciem niejednoznacznym. W języku potocznym oznacza stan chwilowego przygnębienia, chandry, obniżenia nastroju.
Stwierdzenie „jestem w depresji” bywa używane zamiast bardziej adekwatnego „jest mi smutno”. W psychiatrii natomiast odnosi się do całego zespołu objawów, wśród których obniżenie nastroju stanowi kluczowy, lecz nie jedyny element. Dolegliwości powodują cierpienie i poważne upośledzenie normalnego funkcjonowania, są zjawiskiem chorobowym i zazwyczaj wymagają fachowej pomocy.
Trzy podstawowe objawy depresji obejmują obniżenie nastroju, utratę zainteresowań i zadowolenia, zmniejszoną energię lub zwiększoną męczliwość oraz objawy dodatkowe (poczucie winy i wyrzuty sumienia, spadek zaufania lub szacunku do siebie, zmniejszona zdolność myślenia lub koncentracji uwagi, pobudzenie lub zahamowanie ruchowe, myśli lub zachowania samobójcze, zaburzenia snu, spadek lub wzrost łaknienia). Objawy muszą utrzymywać się przez co najmniej dwa tygodnie.
Określenie „zespół depresyjny” nie daje jednoznacznego wyobrażenia o pacjencie. Osoba cierpiąca z powodu depresji może prezentować całą gamę zaburzeń – od skrajnie ciężkich doznań psychotycznych z urojeniami i halucynacjami do umiarkowanego zniechęcenia z niejasnymi skargami na „złe samopoczucie”. Zawsze jednak udaje się znaleźć elementy wspólne, chociaż różniące się nieraz znacznie swoim nasileniem. Nad całością życia uczuciowego człowieka dominuje stan przygnębienia, rezygnacji, apatii z niemożnością przeżywania przyjemności. Zewnętrznym obrazem przeżywanego wewnątrz cierpienia jest wygląd chorego: przygarbiona sylwetka, smutny wyraz twarzy, obniżone kąciki ust, ubóstwo ruchów i mimiki. Każda czynność wykonywana jest powoli, z ogromnym wysiłkiem. Nawet codzienne czynności (np. wstanie z łóżka, ubranie się) to trudne wyzwania, z którymi chory z mozołem musi się zmagać od samego rana. Pacjenci skarżą się na zaburzenia koncentracji uwagi, trudno im podjąć jakąkolwiek decyzję, czują się bezradni. Rozmowa z chorym pozwala zauważyć jego specyficzny sposób widzenia siebie, otaczającego świata oraz przyszłości. Uważa się on za nieudacznika, człowieka pozbawionego zdolności i wartości, który niczego dobrego w życiu nie zrobił i jest tylko obciążeniem dla bliskich. Otaczający świat jest niebezpiecznym, nieprzyjaznym miejscem, stawiającym zbyt wysokie wymagania. Przyszłość spostrzegana jest w czarnych barwach, z poczuciem beznadziejności i skrajnym pesymizmem. Chory, skoncentrowany na swoich przeżyciach depresyjnych traci zainteresowanie otaczającym światem, izoluje się od otoczenia, unika towarzystwa innych ludzi, zaniedbuje się. Zanika jego normalna aktywność społeczna i zawodowa. Istotną cechę stanowią dobowe wahania nastroju i aktywności, z najgorszym samopoczuciem w godzinach rannych.
Wkrótce pojawią się kolejne informacje dotyczące omawianego tematu.
Zachęcamy do wejścia na strony:
https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/jak-pomoc-sobie-i-innym-w-depresji
https://depresja.org/10-charakterystycznych-objawow-depresji/
https://pacjent.gov.pl/jak-zyc-z-choroba/mloda-matka-w-depresji
Autor: dr hab. med. Dominika Dudek, Klinika Psychiatrii Dorosłych CMUJ w Krakowie
